Data publikacji: 10 czerwca 2024, ostatnia aktualizacja: 12 lipca 2024.

Mistrzostwa Europy w piłce nożnej, znane powszechnie jako Euro, są jednym z najchętniej oglądanych wydarzeń sportowych na świecie. Od pierwszej edycji w 1960 roku zmagania te stały się areną dla wielu niesamowitych wyczynów i rekordów, które przeszły do historii futbolu. W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym z nich.

Najwięcej tytułów mistrzowskich

Na czele listy najbardziej utytułowanych drużyn znajdują się Hiszpania i Niemcy. Oba kraje zdobyły mistrzostwo Europy trzy razy. La Roja triumfowała w latach 1964, 2008 i 2012, stając się jedyną ekipą, która zdołała obronić tytuł. Natomiast Die Mannschaft wygrywał w 1972, 1980 i 1996 roku.

Najlepsi strzelcy w historii Euro

Cristiano Ronaldo z 14 golami na koncie jest najlepszym strzelcem w dziejach Euro. Tuż za Portugalczykiem plasuje się Michel Platini z Francji, który zdobył 9 bramek – wszystkie podczas turnieju w 1984 roku. Na trzecim miejscu z 7 golami są sklasyfikowani ex aequo Alan Shearer (Anglia), Antoine Griezmann (Francja), Álvaro Morata (Hiszpania) i Harry Kane (Anglia).

Z kolei hat-tricka podczas Euro zdołali ustrzelić:

• Dieter Müller (RFN) – 17 czerwca 1976 roku przeciwko Jugosławii;
• Klaus Allofs (RFN) – 14 czerwca 1980 roku przeciwko Holandii;
• Michel Platini (Francja) – 16 czerwca 1984 roku przeciwko Belgii;
• Michel Platini (Francja) – 19 czerwca 1984 roku przeciwko Jugosławii;
• Marco van Basten (Holandia) – 15 czerwca 1988 roku przeciwko Anglii;
• Sérgio Conceição (Portugalia) – 20 czerwca 2000 roku przeciwko Niemcom;
• Patrick Kluivert (Holandia) – 25 czerwca 2000 roku przeciwko Jugosławii;
• David Villa (Hiszpania) – 10 czerwca 2008 roku przeciwko Rosji.

Królowie strzelców na Euro

Michel Platini z dorobkiem 9 goli został królem strzelców Euro 1984 i nigdy wcześniej, ani nigdy później nikt nie zdołał się choćby zbliżyć do tego osiągnięcia.

• 1960: François Heutte (Francja), Wiktor Poniedielnik (ZSRR), Walentin Iwanow (ZSRR), Dražan Jerković (Jugosławia), Milan Galić (Jugosławia) – 2 gole;
• 1964: Jesús María Pereda (Hiszpania), Ferenc Bene (Węgry), Deszö Novák (Węgry) – 2 gole;
• 1968: Dragan Džajić (Jugosławia) – 2 gole;
• 1972: Gerd Müller (RFN) – 4 gole;
• 1976: Dieter Müller (RFN) – 4 gole;
• 1980: Klaus Allofs (RFN) – 3 gole;
• 1984: Michel Platini (Francja) – 9 goli;
• 1988: Marco van Basten (Holandia) – 5 goli;
• 1992: Henrik Larsen (Dania), Karl-Heinz Riedle (Niemcy), Dennis Bergkamp (Holandia), Tomas Brolin (Szwecja) – 3 gole;
• 1996: Alan Shearer (Anglia) – 5 goli;
• 2000: Patrick Kluivert (Holandia), Savo Milošević (Jugosławia) – 5 goli;
• 2004: Milan Baroš (Czechy) – 5 goli;
• 2008: David Villa (Hiszpania) – 4 gole;
• 2012: Fernando Torres (Hiszpania), Ałan Dzagojew (Rosja), Mario Gomez (Niemcy), Mario Mandžukić (Chorwacja), Mario Balotelli (Włochy), Cristiano Ronaldo (Portugalia) – 3 gole*;
• 2016: Antoine Griezmann (Francja) – 6 goli;
• 2020: Cristiano Ronaldo (Portugalia) – 5 goli.

*Fernando Torres zdobył Złotego Buta w 2012 roku ze względu na asystę i mniejszą liczbę rozegranych minut w porównaniu do innych zawodników z 3 golami na koncie.

Najszybszy gol i hat-trick na Euro

Najszybszą bramkę w historii finałów ME strzelił Nedim Bajrami z Albanii, który potrzebował tylko 23 sekund, aby trafić do siatki w meczu przeciwko Włochom w 2024 roku. Z kolei najszybszy hat-trick należy do Michela Platiniego, który w meczu przeciwko Jugosławii w 1984 roku zdobył trzy bramki w ciągu 18 minut.

Najwięcej rozegranych meczów na Euro

Cristiano Ronaldo z dorobkiem 30 meczów jest rekordzistą pod względem liczby rozegranych spotkań w finałach mistrzostw Europy. Inni zawodnicy na czele tej listy to kolejni Portugalczycy, Pepe i João Moutinho, którzy rozegrali odpowiednio 23 i 19 spotkań.

Najmłodszy i najstarszy uczestnik Euro

Najmłodszym piłkarzem, który wystąpił w finałach mistrzostw Europy, jest Lamine Yamal. Hiszpan zadebiutował w wieku 16 lat i 338 dni w meczu przeciwko Chorwacji w 2024 roku. Jest on również najmłodszym strzelcem gola. Podczas Euro 2024 zdobył bramkę w spotkaniu z Francją, mając 16 lat i 362 dni.

Najstarszym zawodnikiem w historii turnieju jest Pepe z Portugalii, który w 2024 roku zagrał przeciwko Francji w wieku 41 lat i 130 dni. Najstarszym strzelcem gola jest z kolei Luka Modrić z Chorwacji, który w 2024 roku trafił do siatki w meczu z Włochami mając 38 lat i 289 dni.

Najwięcej turniejów

Cristiano Ronaldo jest jedynym zawodnikiem, który wziął udział w sześciu edycjach Euro (2004, 2008, 2012, 2016, 2020 i 2024).

Kolega „CR7” z reprezentacji Portugalii, Pepe, wystąpił na pięciu odsłonach mistrzostw Starego Kontynentu (2008, 2012, 2016, 2020 i 2024).

Piłkarze, którzy mają na koncie po cztery turnieje, to m.in. Lothar Matthäus (Niemcy), Peter Schmeichel (Dania), Alessandro Del Piero (Włochy), Edwin van der Sar (Holandia), Lilian Thuram (Francja) i Gianluigi Buffon (Włochy).

Rekordy drużynowe

Pod względem liczby występów w turniejach finałowych prowadzą Niemcy z 14 edycjami na koncie. Najwięcej bramek w jednej edycji zdobyła Francja, strzelając 14 goli w 1984 roku. Z kolei najwięcej bramek w fazie grupowej uzyskały Francja (1984) i Holandia (2008), zdobywając po 9 goli.

Najwyższe zwycięstwa to wygrane osiągnięte przez: Francję (5:0 z Belgią na Euro 1984), Danię (5:0 z Jugosławią na Euro 1984), Holandię (6:1 z Jugosławią na Euro 2000), Szwecję (5:0 z Bułgarią na Euro 2004) i Hiszpanię (5:0 ze Słowacją na Euro 2020). Najwięcej bramek w jednym meczu padło w półfinale w 1960 roku, gdzie Francja przegrała z Jugosławią 4:5.

Sporo krajów nigdy nie zagrało w finałach ME. Są to: Andora, Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Cypr, Czarnogóra, Estonia, Gibraltar, Izrael, Kazachstan, Kosowo, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Malta, Mołdawia, San Marino i Wyspy Owcze.

Berti Vogts jest jedynym człowiekiem, który zdobył tytuł mistrza Europy zarówno jako zawodnik (1972), jak i trener (1996). Trzy drużyny – Niemcy, Francja i Hiszpania – były jednocześnie mistrzami Europy i świata.

Dziesięciu piłkarzy wygrało Puchar Europy/Ligę Mistrzów oraz mistrzostwo Europy w tym samym roku. Należą do nich m.in. Cristiano Ronaldo i Pepe (2016) oraz Jorginho (2021).

Michael Ballack z Niemiec w 2008 roku został pierwszym zawodnikiem, który przegrał zarówno finał Ligi Mistrzów, jak i finał Euro w tym samym roku.

Mistrzostwa Europy w piłce nożnej to turniej pełen emocji, niezapomnianych chwil i rekordów, które przez lata będą wspominane przez kibiców na całym świecie. Każda edycja przynosi nowe historie i bohaterów, którzy zapisują się na kartach historii futbolu.

Foto: gettyimages.com