Data publikacji: 21 lutego 2021, ostatnia aktualizacja: 21 lutego 2021.

Na książkę pt. Janusz Kulig. Niedokończona historia trafiłem przez przypadek. Zamarzyło mi się zgłębić życiorys jakiegoś polskiego kierowcy rajdowego i z dwóch pozycji, które sobie upatrzyłem, wybrałem akurat tę. Doskonale pamiętam atmosferę na oesach z przełomu wieków, a ta książka okazała się wehikułem czasu, z którego aż żal było wysiadać.

Kim był Janusz Kulig?

Janusz Kulig to utytułowany kierowca rajdowy – trzykrotny mistrz Polski, wicemistrz Europy, dwukrotny mistrz Europy Centralnej oraz mistrz Słowacji. Pochodził z Łapanowa w województwie małopolskim. Kibice go uwielbiali za to, że jeździł szybko, ale nigdy nie wyłączał myślenia i nie gwiazdorzył. Miał też trudny do wytłumaczenia dar zjednywania sobie ludzi. Ci już po krótkiej znajomości byli gotowi skoczyć za nim w ogień. Czas jego największej popularności przypadł na tzw. złotą erę rajdów samochodowych w Polsce i zaciętą rywalizację z Leszkiem Kuzajem i Krzysztofem Hołowczycem. Najbardziej zgrany duet na trasie tworzył z pilotem Jarosławem Baranem. W trakcie kariery zasiadał za kierownicą takich bestii jak Renault Mégane Maxi, Toyota Celica GT-Four, Ford Escort WRC, Ford Focus RS WRC, Toyota Corolla WRC, Mitsubishi Lancer Evo, Seat Cordoba WRC czy Peugeot 206 WRC. Podkładał głos pilota w polskiej wersji słynnej gry wideo Colin McRae Rally 3. Choć podczas każdego rajdu igrał ze śmiercią, 13 lutego 2004 roku zginął na skutek wypadku komunikacyjnego na przejeździe kolejowym w Rzezawie. Miał trzydzieści cztery lata.

Szukasz innej książki sportowej? Tutaj sprawdzisz, czy publikacja o danej tematyce jest dostępna i porównasz ceny →

Janusz Kulig. Niedokończona historia. Kto jest autorem książki?

Agnieszka Gola to dziennikarka, scenarzystka i reżyserka. Wyreżyserowała m.in. takie filmy, jak Andrzej Gołota – legenda polskiego boksu oraz 110%. Ten drugi jest dokumentem pokazującym codzienne życie najwybitniejszych polskich sportowców, a o identycznym tytule ukazała się również książka. Agnieszka Gola jest też autorką biografii byłego trenera reprezentacji Polski w piłce ręcznej oraz wybitnego szczypiornisty – Tałanta Dujszebajewa.

O czym jest książka Janusz Kulig. Niedokończona Historia?

To zbiór wywiadów z ludźmi, z którymi Janusz Kulig z różnych powodów utrzymywał bliskie relacje zawodowe lub prywatne, albo zawodowe i prywatne jednocześnie. W książce znajdziemy rozmowy m.in. z rodzicami i siostrą legendarnego kierowcy, ale i z najbardziej zaufanymi ludźmi z jego teamu, pilotami czy rywalami. Na kolejnych stronach poznajemy Jaśka takim, jakim widziały go takie osobistości motorsportu, jak np. Jarosław Baran, Maciej Szczepaniak, Maciej Wisławski, Leszek Kuzaj, Krzysztof Hołowczyc, Michał Kościuszko, Sobiesław Zasada, Michał Bębenek czy Martyna Wojciechowska. Z książki wyłania się obraz piekielnie utalentowanego i ambitnego kierowcy, który jednak nie idzie do celu po trupach, a od sukcesów sportowych bardziej sobie ceni dobre relacje z rodziną, przyjaciółmi, kolegami i pracownikami.

Między nami nie było konfliktów. Mogę śmiało powiedzieć, że to bardziej zespół Janusza podpuszczał go i wciągał w tworzenie konfliktów. Doskonale świadczy o tym sytuacja z Rajdu Warszawskiego z 1999 roku. W parku fermé na Bemowie rajdówka Krzyśka nie chciała zapalić i wypychali ją drugim samochodem. Nikt nie wiedział, dlaczego auto nie chciało zapalić, bo na pierwszym etapie rajdu wszystko było w porządku. Grupa zawodników zarejestrowała tę sytuację i zgłosiła do sędziów protest, bo wiadomo, takie zachowanie było niedozwolone. Krzysiek jednak wystartował w kolejnym etapie i wygrał ten rajd, ale nie wiadomo było, co będzie dalej, bo został złożony protest przeciwko niemu – nieregularne korzystanie z pomocy. Na schodach Automobilklubu Polskiego zatrzymał mnie Janusz Kulig w tej właśnie sprawie. Doskonale wiedział, że w tym rajdzie nie startowałem z Krzyśkiem, ale byłem w jego teamie i bardzo mu kibicowałem. I w tej sytuacji odpowiedziałem Januszowi: „Zrób, jak uważasz, ale sądzę, że Hołek bardzo chciałby wygrać ten rajd, a ty masz jeszcze przed sobą ogromne możliwości i wygrasz wiele rajdów”. Ta sytuacja zaszokowała mnie wtedy. Bo zawodnik, który walczył o zwycięstwo, sławę sponsorów, ma rozterki wobec swojego rywala. Te jego wewnętrzne rozterki pokazały, jakim był cudownym człowiekiem.

(Z punktu widzenia obserwatora – Maciej Wisławski)

Piloci Janusza Kuliga

Pierwszym „etatowym” pilotem Janusza Kuliga był Dariusz Burkat, ale ten, z którym Jasiek wskoczył na wyższy poziom, to oczywiście Jarosław Baran. Wydaje się to o tyle ciekawe, że pod względem charakterów panowie byli niczym ogień i woda. W 2003 roku Baran dość nieoczekiwanie został zastąpiony przez Macieja Szczepaniaka, z którym Kulig świetnie się dogadywał również na gruncie prywatnym, ale niemniej ciekawą relację Janusz stworzył z Emilem Horniačkiem, z którym wystartował w kilkunastu rajdach w Czechach i na Słowacji. Kierowcy z pilotem na początku ciężko się było porozumieć, ale z czasem Polak i Słowak zaczęli nadawać na tych samych falach nie tylko na oesach.

Marek Handwerker opowiadał, że Janusz po waszym pierwszym wspólnym treningu powiedział mu: „Marek, on mnie chyba, kurwa, zabije, on nic nie rozumie, co ja do niego mówię po polsku”. Faktycznie tak było?

(śmiech) Tak było, było nam trudno się porozumieć. U nas opis jest 1 do 10, 1 to najszybszy zakręt, a 10 był bardzo trudny, a w Polsce jest na odwrót. Janusz miał opis od 7 do 1. Musiałem się do tego opisu przyzwyczaić i nauczyć nowych słów. Chodziłem i w kółko powtarzałem „ciąć”, „szczytem” i „za szczytem”, a ludzie się ze mnie śmiali. Zachowywałem się jak wariat.

(Polak – Słowak dwa bratanki – Emil Horniaček)

Rywalizacja z Leszkiem Kuzajem

Druga połowa lat dziewięćdziesiątych XX wieku i początek obecnego stulecia to bez wątpienia złota era rajdów samochodowych w Polsce. Na ustach kibiców motorsportu w naszym kraju znajdowały się wówczas przede wszystkim trzy nazwiska: Kulig, Kuzaj i Hołowczyc. Dwaj pierwsi pochodzili z tych samych stron, więc to rywalizacja pomiędzy nimi była najbardziej nakręcana przez media i kibiców. Na oesach rzeczywiście jeden zawsze chciał pokonać drugiego, ale po zawodach Janusz i Leszek byli naprawdę dobrymi kumplami, którzy rozmawiali ze sobą o wielu różnych sprawach. W dzisiejszych czasach takie więzi pomiędzy rywalami raczej się nie zdarzają. Nic dziwnego, że Kuzaj na wieść o śmierci Kuliga zareagował bardzo emocjonalnie i do dziś nie potrafi się z nią pogodzić.

Z Januszem nie rozmawiałem przez ostatnich kilka dobrych dni, bo każdy gonił za swoimi sprawami. I nagle dowiedziałem się, że jego już nie ma. Gdy wracałem do Krakowa, zatrzymała mnie policja za przekroczenie dozwolonej szybkości. Nawet nie pamiętam, ile jechałem. Gdy podeszli do szyby, byłem kompletnie zapłakany. Policjant zamiast poprosić mnie o dokumenty zapytał tylko: „Panie Leszku, co z tym Januszem?”, czy wiem, co się wydarzyło. A ja nie byłem w stanie wykrztusić ani jednego słowa. Pojechałem dalej. Śmierć Janusza była dla mnie niewątpliwie ogromnym ciosem. Gdy odchodzi ktoś z wąskiego grona, a zwłaszcza osoba, z którą się jest związanym emocjonalnie, jest to trudne. Ja byłem z Januszem bardzo związany, bo był dla mnie wyznacznikiem wielu różnych poziomów. I wiem, że ja dla niego również. Wielu ludzi nazywa kogoś po jakiejś tragedii swoimi przyjaciółmi. A ja nie użyję takiego słowa w stosunku do Janusza, bo nie śmiem go użyć, gdyż dla mnie przyjaźń oznacza zupełnie coś innego. Rzadko płaczę w życiu, a przy Januszu mi się to zdarzyło.

(Przeżyć własną śmierć – Leszek Kuzaj)

Potrzebny czytnik ebooków? Sprawdź ceny na Kindle, inkBook, PocketBook i inne →

Janusz Kulig. Niedokończona historia. Czy warto przeczytać?

To obowiązkowa pozycja dla każdego fana rajdów samochodowych. Obowiązkowa. Książek traktujących o tej dyscyplinie jest na polskim rynku jak na lekarstwo, dlatego tym bardziej warto kupić tę książkę i dać w ten sposób sygnał wydawnictwom, że kibice sportów motorowych to grupa, dla której warto się starać. Przyznam, że od dawna nie czytałem tak dobrej książki sportowej. Wszystko jest tu na swoim miejscu, a z lektury można wynieść mnóstwo ciekawostek i anegdot. Sprzyja temu forma, jaką jest zbiór wywiadów, a wyniki poszczególnych rajdów z udziałem Janusza Kuliga można przecież znaleźć na tej stronie. Każdy wywiad Agnieszki Goli jest inny, a autorka doskonale wiedziała o co pytać poszczególnych rozmówców, dzięki czemu podczas lektury nie nudziłem się ani przez chwilę. Było sporo śmiechu, ale i wzruszeń oraz nostalgii. Wady? Cóż, żadna z przepytanych osób złego słowa na Janusza nie powiedziała, ale nie mnie oceniać, czy Kulig rzeczywiście był tak krystaliczną postacią, czy może pewne sprawy przemilczano. Zabrakło mi też wywiadu z wdową po kierowcy. To jednak takie czepianie się na siłę.

Dla kogo jest książka Janusz Kulig. Niedokończona historia?

Pamiętasz czasy rywalizacji Janusza Kuliga z Leszkiem Kuzajem i Krzysztofem Hołowczycem? Masz dobre wspomnienia związane z serią gier wideo Colin McRae Rally? Lubisz rajdy samochodowe? Twierdząca odpowiedź na choć jedno z tych pytań oznacza, że ta książka niemal na pewno trafi w twój gust. Janusz Kulig był naprawdę wyśmienitym sportowcem o bardzo ciekawej i rzadko spotykanej osobowości. Odszedł z tego świata zdecydowanie zbyt wcześnie, a publikacja Agnieszki Goli sprawiła, że moje wspomnienia odżyły i zostały wzbogacone o nieznane mi do tej pory fakty. Jestem jednak przekonany, że ta książka spodoba się również młodszym fanom motorsportu, którzy Jaśka kojarzą tylko z opowieści starszych kibiców lub materiałów wspominkowych, dostępnych w różnych źródłach. Duch „tamtych” rajdów dosłownie się z niej wylewa.

Ebook Janusz Kulig. Niedokończona historia. Skąd pobrać?

Książka Janusz Kulig. Niedokończona historia jest dostępna w wersji papierowej oraz jako ebook. Gdzie ściągnąć ebooka? Poniżej znajdziesz listę sklepów, które sprzedają tę książkę w wersji cyfrowej. W momencie publikacji tej recenzji ebook Janusz Kulig. Niedokończona historia znajduje się też w ofercie Legimi. Koszt subskrypcji tej usługi zaczyna się już od 6,99 zł na miesiąc. Ponadto Legimi kusi nowych użytkowników bezpłatnym, 7-dniowym dostępem do ogromnej bazy ebooków. W praktyce oznacza to, że zbiór wywiadów o Januszu Kuligu można przeczytać za darmo i to w pełni legalnie.

Tu sprawdzisz, czym jest Legimi i jak wykupić subskrypcję →

Gdzie najtaniej kupić książkę Janusz Kulig. Niedokończona historia?

Nie interesuje cię dostęp do ebooków w formie abonamentu lub chcesz po prostu postawić sobie książkę na półce? Nie musisz już mozolnie przeglądać ofert w poszukiwaniu tej najlepszej. Również nie lubię przepłacać, dlatego w poniższej tabeli znajdziesz też zestawienie cen papierowej książki Janusz Kulig. Niedokończona historia.

Informacje o książce:
Gatunek: wywiad
Autor: Agnieszka Gola
Data wydania: 03.04.2019
Wydawca: Burda Publishing Polska
Liczba stron: 400
ISBN: 9788380535336

Janusz Kulig. Niedokończona historia

9

Okładka

8.5/10

Styl

9.0/10

Dawka wiedzy

9.0/10

Czy wciąga?

9.5/10

Zalety

• Mnóstwo ciekawostek i anegdot
• Ogromna dawka nostalgii
• Poznajemy ważnych dla Janusza Kuliga ludzi, którzy pozostawali w cieniu
• Kulisy funkcjonowania teamu rajdowego w "tamtych" czasach
• Jeszcze tylko jeden rozdział i idę spać

Wady

• Nikt nie powiedział złego słowa na Janusza
• Brak wywiadu z wdową po Januszu Kuligu